Mâm cơm cúng tất niên ngày 30 tết cần chuẩn bị những gì?

Cúng tất niên đêm 30 Tết là nghi lễ quan trọng của người Việt Nam trước khi Tết Nguyên Đán chính thức bắt đầu. Dưới đây là những điều cần biết về phong tục cúng tất niên cũng như một số điều bạn cần tránh khi làm mâm cơm cúng tất niên.

• Cách bày mâm ngũ quả đẹp ngày Tết 3 miền Bắc – Trung – Nam
• Top 5 quán ăn chay ngon ở Sài Gòn mở cửa ngày Tết cho Phật tử
• Cách bảo quản thực phẩm trong ngày Tết an toàn cho các bà nội trợ

Ngày 30 tết cúng gì?

Theo “Việt Nam phong tục” của Phan Kế Bính, người Việt xưa tin rằng, mỗi năm có một vị Hành khiển trông coi việc nhân gian.

Hết năm, vị thần cũ giao lại công việc cho thần mới vào thời khắc chuyển giao giữa năm mới và năm cũ. Vì vậy, người dân làm lễ cúng giao thừa để tiễn ông thần cũ và đón ông thần mới.

Ngày 30 tháng Chạp còn là ngày trừ tịch, nghĩa là trừ hết năm cũ để sang năm mới. Ngoài ra, còn có nghĩa là trừ khử ma quỷ.

Ông cha ta không coi ngày này như một Tết riêng mà xem nó là ngày tiên thường (ngày trước ngày giỗ/ngày cáo giỗ) hôm Nguyên Đán. Vì vậy, trong ngày hôm đó, người dân thường đem trầu cau đi mời ông bà tổ tiên, rồi về cúng Tết.

Nghi lễ cúng giao thừa tại nhà

Theo Gs.Vs Lương Ngọc Huỳnh,đêm 30 tháng Chạp, các nhà thường sửa soạn mâm lễ để cúng giao thừa ở giữa sân. Nếu không có sân thì cúng giữa nhà, hoặc có thể làm lễ trên sân thượng.

Hướng đặt mâm lễ chỉ nên đặt hướng Bắc, hoặc hướng Đông tuỳ theo từng gia đình (hướng Bắc để cúng Thượng Đế, hướng Đông để cúng Thiên Tử là Vua).

Nếu có điều kiện, nên chuẩn bị một chiếc lọng màu vàng có diềm đỏ để che nắng che mưa; Một chiếc bàn đủ lớn để đặt mâm lễ, mặt bàn được trải tấm vải vàng sang trọng ngay ngắn; Một miếng vải đỏ dài trải dưới đất như miếng thảm đỏ để tiễn và rước các vị cựu niên và đương niên Hành khiển;

Một mâm cơm cúng đêm 30 tết gồm gà trống đỏ, xôi đỏ, bánh chưng xanh, cùng các loại sơn hào hải vị; 9 chén rượu ba màu đỏ, trắng, vàng (màu đỏ để lấy vận khí tốt, màu trắng để lấy tài lộc, màu vàng để lấy sự bình yên, may mắn); 5 chén trà 5 loại hương vị trà khác nhau (trà sen, trà nhài, trà bưởi…); Một mâm hoa quả “ngũ quả” đầy đặn đẹp mắt, trên mâm quả có cài 9 bông hoa đồng tiền; Vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá mỗi loại 99 nén; Thắp 9 ngọn nến hoặc 9 cây đèn dầu.

Gs.Vs Lương Ngọc Huỳnh cũng lưu ý, các gia đình chưa có điều kiện cũng có thể thành tâm chuẩn bị mâm lễ gồm trầu, rượu, hoa quả, xôi gà…; và đặc biệt không nên đốt tiền âm phủ trong lễ đón giao thừa để tránh các vong âm lai vãng.

Sau khi đã chuẩn bị xong mâm lễ trước 12 giờ đêm, vào đúng thời khắc giao thừa thì người lớn nhất trong gia đình ăn mặc chỉnh, tề súc miệng rượu thơm bắt đầu hành lễ.

Cúng giao thừa ở chùa, đền miếu

Đêm 30 tháng Chạp, rạng sáng mùng 1 Tết, ở các tỉnh, thành, địa phương, người dân hay đi lễ chùa, lễ đền miếu để cầu xin Phật Thánh phù hộ độ trì cho bản thân và gia đình suốt năm bình an, may mắn, thịnh vượng, mọi việc như ý.

Mâm lễ các gia đình tùy tâm chuẩn bị, hoặc có thể đến chùa, đền, miếu mua sẵn.

Sau khi cầu khấn, nhiều người xin lộc mang về cùng vài ba nén hương gọi là hương lộc đem cắm vào bát hương Táo quân ở nhà… Lửa đỏ ở mấy nén hương là lộc Phật Thánh ban với biểu tượng cho hồng vận, đem đến sự thịnh vượng.

Mâm cơm cúng tất niên gồm những gì?

Mâm cỗ gồm gà luộc nguyên con và các món ăn ngon khác gồm cả món xào, luộc, canh khác nhau, tùy theo sở thích và khẩu vị của mỗi gia đình. Hiện nay, các gia đình Việt vẫn không quên có những món ăn truyền thống trong ngày Tết như canh măng hoặc canh bóng, giò lụa, thịt đông, nem rán,…

• Bát, đũa
• Hoa tươi, trầu cau
• Gà luộc Rượu và nước trắng (nước để cúng gia tiên luôn phải là nước chưa qua đun nấu)
• Lư hương, nhang, tiền vàng
• Trái cây tươi, thông thường các gia đình sẽ chuẩn bị “ngũ quả” theo quan niệm lâu đời của ông cha ta để gặp may mắn.
• Bánh mứt kẹo đã được bày biện sẵn trên bàn thờ ngày Tết

Phong tục cúng tất niên và một số điều cần tránh khi cúng đêm giao thừa

Từ xưa, trong phong tục cúng tất niên truyền thống của người Việt ta, đêm 30 Tết mọi người trong gia đình sẽ quây quần bên mâm cơm gia đình để cùng nhau chia sẻ chuyện của năm cũ và hướng đến những điều mới mẻ trong năm tới.

Đây cũng là dịp để con cháu cùng nhau tưởng nhớ tới tổ tiên, gửi lời cảm tạ và cầu xin tài lộc, sức khỏe cho năm mới.

Vì thế, để không làm mất lòng và bày tỏ lòng thành kính nhất tới các vị thần linh, thần tài và ông cha, khi tổ chức làm bữa cơm Tất niên cho gia đình đêm 30 Tết mọi gia đình nên nhớ:

Nên làm cỗ cúng tất niên vào chiều và tối

Tùy thuộc vào điều kiện của từng gia đình để tổ chức nhưng thời điểm thích hợp nhất để tổ chức lễ cúng và sum vầy bên mâm cơm là khoảng chiều hoặc tối ngày 30 Tết.

Thời điểm chiều 30 Tết là khi mọi công việc trong năm cũ đều đã kết thúc, nhà cửa đã được trang hoàng sạch sẽ và mọi người đều kịp trở về nhà. Mọi thứ dường như đầy đủ và hoàn hảo nhất để chuẩn bị trình diện và làm cơm cúng.

Đây cũng là thời khắc cuối cùng của năm cũ để mọi người cùng nhau ôn lại những bước ngoặt xảy ra trong năm và cùng nhau hứa hẹn về điều tốt đẹp trong năm mới.

Vì thế, trong thời điểm làm cỗ cúng, mọi thành viên trong gia đình nên có mặt đầy đủ, ăn mặc chỉnh tề để “thưa chuyện” với tổ tiên, người lớn trong gia đình.

Tuy nhiên, vì một vài lý do như đi làm xa không về được hoặc bận công chuyện chưa thể về thì đành phải chấp nhận.

Phải chuẩn bị lễ cúng trước khi ăn cơm Tất niên

Theo tập tục, tại thời điểm chiều và đầu giờ tối ông Công ông Táo của mỗi gia đình vẫn đang bận “bẩm báo với Ngọc Hoàng” nên chưa thể về kịp với gia đình. Tuy nhiên, lúc này tại mỗi gia đình vẫn còn có tổ tiên, các bậc ông, cha chú nên không thể không làm đồ cúng trình báo.

Trước khi cả gia đình ăn cơm Tất niên phải chuẩn bị đồ cúng và khấn vái với tổ tiên. Lúc cúng, tất cả các thành viên trong gia đình nên mặc quần áo đẹp, sạch sẽ cùng tụ họp lại để cúng trình diện trước bàn thờ gia tiên. Nếu không sẽ dễ dẫn đến lục đục trong gia đình trong năm mới, tài lộc hạn hẹp.

Mâm cơm cúng tất niên 2017 không được xuề xòa như ngày thường

Tùy thuộc theo vùng miền và điều kiện gia đình, mỗi nơi sẽ có mâm cơm cúng khác nhau, nhưng, một số vật phẩm nhất định phải có khi cúng theo phong tục của người Việt đó là: mâm ngũ quả, hương hoa, vàng mã, trầu cau, rượu, bánh chưng… Các món ăn trong ngày Tết sẽ được bầy biện trang nghiêm trên bàn thờ.

Nghiêm túc, không được đùa cợt khi cúng

Cười đùa, nói chuyện quá to hoặc nói tục, chửi bậy khi làm lễ cúng tổ tiên là thể hiện sự bất kính.

Bên cạnh đó, nhiều người còn kiêng gọi tên trẻ nhỏ khi cúng vì cho rằng thời điểm khi cúng là lúc ông cha ta quy tụ nhưng cũng khó tránh khỏi hồn ma lang thang dạt vào nhà. Nếu chúng nghe được tên trẻ nhỏ yếu bóng vía có thể làm hại đến trẻ.

Tạo không khí vui vẻ trong bữa cơm

Chiều tối ngày 30 Tết là thời điểm mà mọi thành viên trong gia đình sum họp lại với nhau và đây là thời khắc dường như thiêng liêng nhất trong cả năm vì trong năm mỗi thành viên đều có công việc riêng của mình nên rất ít khi tụ họp được đông đủ tất cả mọi người.

Vì thế, để mong muốn đón nhận một năm mới nhiều niềm vui, nhiều điều tốt lành thì ngay tại thời khắc giao thoa này mọi việc nên được diễn ra êm thấm, suôn sẻ. Kiêng kỵ chuyện cãi nhau, chửi rủa mà thay vào đó nên nói những chuyện vui, nói về những điều tốt lành và câu chuyện chỉ nên xung quanh các thành viên trong gia đình, tránh nói tới những người khác.

Kiêng kỵ đổ vỡ

Không chỉ trong đầu năm mới mà ở thời khắc giao thoa năm cũ và năm mới này đều kiêng kỵ làm đổ vỡ bất kì thứ gì. Theo quan niệm dân gian, những gì đổ vỡ thường đem lại xui xẻo, đặc biệt nếu rượu hoặc dầu đèn bị đổ ra nền nhà có thể thu hút ma quỷ kéo đến nhiều hơn, gây phiền nhiễu.

Tu khoa:

• mâm cơm cúng gồm những món gì
• cách làm mâm cơm cúng giỗ
• cúng tất niên ngày nào tốt
• cúng tất niên công ty gồm những gì
• phong tục cúng tất niên
• mâm cơm cúng tất niên miền trung
• mâm cơm cúng gia tiên
• mâm cơm cúng nhập trạch